آموزش نویسندگی خلاق رایگان

    آموزش نویسندگی ژانر  فانتزی 

  آموزش فن نویسندگی ،جلسه پرسش و پاسخ. مدرس جلسه آقای شهروز براری صیقلانی. 

کلیک نمایید، وبلاگ آموزش نویسندگی 

________________________________________________________________________

پرسش از استاد توسط هنرجو؛           

استاد از نظر من فانتزی یه جورایی از اون شأن و منزلت بالای ادبیات داستانی اصیل و ناب کم داره  

پاسخ؛ منظورتون از ادبیات داستانی اصیل و ناب دقیقا چیه؟ 

هنرجو؛ خب مثلا شکپیر رو شما تصور کنید ، و شاهکارهای ادبی شون رو ، خب بعد در مقابل چیزی مثل هری پاتر بزارید که فانتزی هست ،خب خنده داره استاد ، نیست؟ 

پاسخ،؛نخیر هیچ چنین نیست. شما تصور ناقص و خامی از فانتزی ارائه میدید ، لطفا اینو یادداشت کنید همگی 

1_فانتزی ، ملکه ی ادبیات کلاسیک محسوب میشه . 

2_تمامی اسطوره ها ، حماسه ها ی ملی کشورها ی مختلف از جمله سرزمین خودمون مانند شاهنامه فردوسی به نوعی شامل جادو و ماوراءالطبیعه میشوند که به حوزه ادبیات فانتزی تعلق دارد . 

3_تمامی متل های قدیمی ، فولکلور ها و افسانه های محلی نیز به نوعی شامل عناصری همچون اغراق های فرا واقعی ، جادو ماوراءالطبیعه هستند که از جملگی به حوزه ی ادبیات فانتزی تعلق دارد . 

4_ حتی شکپیر در نمایش نامه هاش استفاده زیادی از جادو و جادوگر کرده که میتوانم الان براتون به عنوان مثال به .....  

       کمدی رویای شب نیمه تابستان و تراژدی مکبث اشاره کنم . پرسش بعدی..... نبود؟..

. _____________________________________________________________________________

پرسش توسط هنرجو ؛ استاد صیقلانی ممکنه بدون اشاره به تشابهات و یا تفاوتها ، فقط به ما بگید که ادبیات فانتاستیک در پی چه هست؟ یعنی کاربردش چیه و ابزارش در این راه چیه؟ 

پاسخ؛ در ادبیات فانتاستیک رمز و راز. و. جادو نقش مهمی ایفا میکنند ، و عنلصر واقعی را در فضای رویایی ، سحرآمیز و یا بلکه کابوس مانند ، به تصویر میکشد. 

________________________________________________________________________

پرسش از استاد توسط هنرجو ؛ 

   _استاد اولین فردی که فانتزی رو خلق کرد هدفش چی بود؟ (خنده) 

پاسخ ؛ اولین نویسنده ای که فانتزی را خلق کرد ،هدفش این بود که تا به دنیای خیالی خود و تصویر های خیالی و تخیلی خود سر و سامان بده و در نتیجه احساس آرامش کنه. 

___________________________________________________________________________

        ژانر فانتزی. نکته گویی خارج از جلسه                                   

فانتزی سفری به درون ذهن نیمه آگاه است. که میتواند با استفاده از ادبیات داستانی مخاطب خود را تغییر دهذ . آثار وَهمی ، جادویی ،ترس آور ، رویایی را میتوان با استفاده از فانتزی از راه قصه برای مخاطب تعریف کرد.  

در فانتزی میتوان به موجوداتی برخورد که کارهای خارقالعاده انجام میدهند اما مانند ما زندگی میکنند 

_____________________________________________________________________________.

«*» پرسش از استاد؛ آقای صیقلانی یعنی چی که مثل ما ولی در عوض کارهای متفاوت از ما انجام میدن ، یعنی ساختارشون با ساختار نویسندگی در برفرض مثال رئالیسم مشابهت داره؟ 

•°• پاسخ : نخیر ساختار دنیای فانتزی با ساختار جهان ما متفاوته ، ولی ساکنینش مردها و زنهایی همانند ما هستند ، و عین ما و همانگونه که ما زندگی میکنیم زندگی میکنند .

»*« استاد یعنی چی که ساختارش فرق میکنه ؟ اگه عین ما هستن و عین ما زندگی میکنن دیگه پس چه فرقی باقی میماند تا تفاوت قابل شهود و درک باشه از دیدگاه مخاطب ؟ 

•°• پاسخ : دنیای فانتزی دنیایی هستش که هر غیر ممکنی در آن اتفاق می افته . پس اینگونه با دنیای فانتزی ای که واقع بینانه باشه برخورد میشود. اصولا دنیای فانتزی ای که واقع بینانه باشه از پایه غلط و مردوده . 

در جهان فانتزی ،عناصر غیر واقعی در دنیای واقعی نفوذ میکنند گاه شخصیت محور این فانتزی ها؛1_انسان ها ، 2_موجودات فراواقعی هستند

____________________________________________________________________________ 

«*» پرسش = استاد ممکنه فانتزی رو در چارت کلی بین المللی از نظر جایگاهش در ادبیات رو برامون شرح بدبد، ببخشید خیلی بد سوالم رو طرح کردم، منظورم اینه که چه جایگاهی در ادبیات سطح بین الملل برای ژانر نویسندگی فانتزی قائل میشن ؟..

پاسخ : در ادبیات جهانی ، ژانر فانتزی یکی از ریشه ای ترین و پابرجاترین ژانر های ادبیات داستانی محسوب میشه ، و در کل از روی تجربه ی شخصی خودم در طی ترجمه ی مقالات دانشگاههای بریتانیا اینو با اطمینان قاطع خدمتتون عارضم که به فانتزی اونها ؛ ادبیات خیالی لغب دادند . در حالی که فنتاستیک خودش نام کلی این ژانره اما با این حال از نقطه نظر مفهومی میتونم معادل ترجمه ی واژه ی جدیدی که بهش تعلق گرفته رو با (ادبیات خیالی) برابر بدونم . 

______________________________________________________________________________

پرسش;استاد هدف غایت آفرینش چنین ژانری در ادبیات داستانی چیه? 

پاسخ؛ فانتزی وسیله ای برای بیان کردن مقصودی ست ، مانند وسیله ای همچون تکلم و زبان، پس فانتزی ، زبانِ هنری هست که تک تک اجزای اون در عالم واقعی وجود داره وقتی این اجزا در کنار هم قرار میگیرند ما رو به دنیای فراتر و شگفت انگیز تر و لطیف تر وارد میکنند دنیایی که نه هست و نه میتواند باشد ، فانتزی قادر است جهانی را به تصویر بکشد که برخلاف جهان واقعی ما باشد ، فانتزی روایتی از دنیای غیرممکن هاست ، برای نمایش و تبیین مفاهیم عالی بشری.

به یک معنا ، همه ادبیات داستانی نوعی فانتزی و تخیل است ، فانتزی شکلی از اغراق موضوعی است که به کمک آن داستان تصویر میشود . 

_____________________________________________________________________________

            « فانتزی یعنی خلق دنیایی برای غیر ممکن ها»

[]فانتزی     

            فانتزی به معنای سفر به درون ذهن نیمه آگاه است ، و میتواند بوسیله ی ادبیات داستانی مخاطب خود را تغییر دهد ، آثار وهمی ، ترس آور ، جادویی ، رویایی ، اوهام و خیال را میتوان با فانتزی قصه ای ساخت و عرضه کرد . بطوری که مخاطب پس از خواندن آن قصه دقیقا بتواند با نویسنده . خالق اثر همزاد پنداری کند و عالم خیالی درون قصه را چنان باور کند که گویی سالها پیش از این نیز در آن سرزمین خیالی و تخیلی بوده است .  

در داستان های فانتزی به موجوداتی بر میخوریم که کارهای خارق العاده انجام میدهند و همچون ما برای خود یک مبدا و مقصدی در زندگیشان دارند و این میان بدنبال مقصودی تلاش میکنند 

________________________________________________________________________

*#پرسش از استاد؛ استاد فانتزی در تضاد با چه ژانری و یا هم راستا با چه ژانری محسوب میشه؟ 

      *•پاسخ ؛ طرح چنین پرسشی از اساس غلطه ، چون اگر فکر کردید که فانتزی بواسطه ی وجود عنصر تخیل در تضاد با رئالیسم هست اشتباه فکر کردید .   

________________________________________________________________________

*#پرسش توسط هنرجو؛ آخ استاد مگه رئالیسم معنای لغت اون در تضاد با تخیلی نیست؟ 

     *•پاسخ؛ اولا که فانتزی به مفهوم تخیلی نیست ، و بلکه جوهره ی اصلی فانتزی ، تخیل هست. که از مرزهای واقعیت فراتر میره. اما فراتر از مرزهای واقعیت که به منزله ی دروغین نیست تا که شما فرض کنید دروغ معکوس واقعگرایی میشه و چنین ادعایی طرح بشه که فانتزی تضاد ریالیسمه. به هیچ وجه. 

اتفاقا در ریالیسم یک زیر مجموعه و سرشاخه ای هست به اسم 

ریالیسم جادویی ؛ در دنیای آدمهای معمولی جادویی رخ میده و هر انسان میتواند در هر لحظه رویا تَََوََهُم را برای خودش تصور کنه ، اما فضاهای پر رمز و رازش هرگز به حیطه ی تخیل و فانتزی وارد نمیشه. 

میتونم بگم که رئالیسم جادویی تلفیقی از عنصر جادو با واقعیت هستش یعنی داستان واقعی هستش اما رگه هایی از فراواقعی در اون هست که بصورت تمثیلی اومده . 

________________________________________________________________________

سوال از استاد ؛ استاد ممکنه از جنبه های ساختاری دنیای فانتزی رو با دنیای معمولی ما مقایسه کنید تا بهتر قابل درک باشه. ..

    *•° پاسخ ؛ بله ساختار دنیای فانتزی با دنیای ما کاملا متفاوت است ،اما مردمانش مردان و زنانی هستند تقریبا همچون ما ، دنیای فانتزی مکانی ست که هر غیرممکنی در آن ممکن میشه ، و از محدودیت های دنیای حقیقی ما به دوره . پس نتیجه گیری میکنیم که ؛  

 با دنیای فانتزی که واقع گرا باشد برخورد میشود. و از یک زاویه هستش که فانتزی با رئالیسم در تضاده . و اون هم منطق در وقوع حوادث و کنش ها و واکنش هاست . یعنی در فانتزی معیار های جدیدی برای تمام قوانین کاینات وضع میشه ، با یک قدم بلند میشه صد متر رو پیمود ، با یک پرش بلند ، یعنی جهش بلند میشه صد ها متر یه آسمان اوج گرفت ، با یک مشت یک ماشین در حرکت رو میشه متوقف کرد. پس منطق تنها جنبه ای هست که واقع گرایی و رئالیسم و رئالیتی نوول با سبک فانتزی ، دو روی مخالف یک سکه اند که هیچ گاه همدیگر را نمیبینند و گرنه از اصل و اصول پایه ای با هم در تضاد کامل نیستند ، چون درون رئآلیسم هم به نحوی بواسطه ی خیالات و توهمات انسانی. به نوعی فانتزی وجود دارد . و یا حتی مورد دوم در شراکت این دو ژانر مبحث جادو هست. چون در ژانر رئالیسم همیشه به وقایع حقیقی و موجود پیرامون باورهای جامعه و علت و معلول ها نقل میشه و خب جادو و جادوگری از مواردی ست که در تمامی جوامع بشری ازش رد پایی پیدا میشه کرد ، البته این به معنای اعتقاد داشتن و یا نداشتن به جادو نیست بلکه منظور به نفص وجود. حضور پدیده ی سحر و جادو در جوامع و دنیای رئال هستش

________________________________________________________________________

 •#پرسش یک هنرجو پیرامون مفهوم کلی فانتزی و نویسندگی به سبک فانتزی

        *• پاسخ استاد؛ 

  فانتزی و داستان فانتزی نوشتن یعنی ، خلق محیط و پدیده ها و شخصیت ها و کنش هایی که فراتر از جهان حقیقی ما هستند .

در فانتزی گاه شخصیت های غیر حقیقی در جهان واقعی نفوذ میکنند یعنی نویسنده در عین حال در یک بخش از روایت داستان خود ، یک تداخل زمانی را بواسطه ی هر عامل ناشناخته ای بوجود میاره تا از جهان غیر واقعی خود به زندگی حقیقی پل بزنه و بر اثر ان تداخل زمانی برای خود یک فرصت بیافرینه که درونش دنیای فانتزی و حقیقی در زمانی مشترک پیش میره و عواملی از آن فانتزی به دنیای واقعی نفوذ میکنن ، حال بنده به شخصه به شما پیشنهاد میکنم از این سناریو برای نوشتن یک داستان فانتزی بهره نگیرید چون بسیار کلیشه ای شده ، و سعی کنید یک اثر تمام فانتزی با مبدا و مقصد و مقصود و پیرنگ و شخصیت های فانتزی باشه که هیچ رد پایی از دنیای حقیقی در داستان دیده نشه. زیرا در ادبیات داستانی به آن اثری فانتزی گفته میشه که دارای شخصیت مستقل از دنیای واقعی باشه  

یادتون باشه مرز بین داستان تخیلی و داستان فانتزی باریک و شکننده است. 

یکی از مهمترین عوامل در داستان فانتزی ، رابطه ی بین خیال و حقیقته 

 و گویی آنقدر این دو در هم ریشه تنیده اند که یکی شده اند .  

مهم ترین چیزی که داستان فانتزی را از داستان کهن جدا و متفاوت میسازد ، بوعد (بُعد)ُ شخصیت هاست. . زیرا در فانتزی شخصیت ها تک بعدی نیستند و ما با شخصیت های چند بعدی روبرو هستیم. 

________________________________________________________________________

       •••• نکته مهم ترین سبک و قالب داستانی کودکان ، سبک داستانی فانتزی است . 

یکی از مهمترین عوامل فانتزی ، جادو است 

فانتزی ترکیبی ست از اجزای حقیقی که در دنیای واقعی یافت میشود اما در فانتزی با چینش و سبک سیاق خاص خود کنار هم یک دنیای آرمانی و فرابشری را شکل میدهند که درونش اتفاقات ناممکن رایج است ، و موجودات غیر حقیقی نیز در رفت و آمدند در آن.

فانتزی یعنی خلق دنیایی برای غیر ممکن ها . 

_____________________________________________________________________________ 

  _____________________________________________________________________

انجمن ادبیات داستانی دریچه ، آموزشگاه و هنرکده باران. ، مدرس ارشد سازمان آموزش عالی کشور 

آقای شهروز براری صیقلانی. مدیر کانون. آقای جاسبی